Ga direct naar inhoud

Staatsexamens vo

Staatsexamens vo

Niet iedereen is in staat om aan het reguliere onderwijs deel te nemen en examens af te leggen. Voor wie dat om een of andere reden niet lukt, bestaat de mogelijkheid staatsexamen te doen. Een staatsexamendiploma is gelijkwaardig aan een diploma van een reguliere school in het voortgezet onderwijs en heeft dezelfde maatschappelijke waarde.

Jaarlijks maken ruim negenduizend kandidaten gebruik van de mogelijkheid om staatsexamens af te leggen. Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens voortgezet onderwijs (vo) en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens, zoals aanmelding en betaling.

Hoe zien de staatsexamens vo eruit?

Een staatsexamenkandidaat kan voor elk vak op vmbo-, havo-, en vwo-niveau examen doen. Per jaar kan een kandidaat in één of meer vakken examen afleggen. Voor deze vakken krijgt een kandidaat een gewaarmerkte cijferlijst, een certificaat. Zo kan de kandidaat het behalen van een diploma over een aantal jaren spreiden.

De staatsexamens vo zijn bedoeld voor:

  • kandidaten die zich individueel op een examen voorbereiden zoals vroegtijdige schoolverlaters, diplomaverbeteraars, chronisch zieke leerlingen, ouderen, gedetineerden;
  • leerlingen van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso);
  • leerlingen van scholen die geen examenlicentie hebben, zoals een aantal particuliere scholen.

Een staatsexamen bestaat uit twee onderdelen:

  • het centraal (schriftelijk) examen. Dit is identiek aan het centraal examen op reguliere vo-scholen. Kandidaten maken dit centraal examen op hetzelfde moment als de reguliere vo-kandidaten;
  • een college-examen. Dit vervangt het schoolexamen in het reguliere onderwijs. Dit college-examen bestaat meestal uit een mondeling examen, bij een aantal vakken aangevuld met een schriftelijk of praktisch college-examen. Het college-examen wordt in de zomer afgenomen, na het centraal examen.

De video hieronder legt uit hoe een mondeling examen voor VSO-leerlingen verloopt.

Nog maar heel even en dan zit jij hier ook.
Best spannend.
Ik had geen idee wat ik kon verwachten.
Dus daarom gaan we even meekijken hoe het bij Emma en Emir gaat.
Zij zijn leerlingen op het speciaal voorgezet onderwijs.
Even terug naar het begin van de dag.
Emma heeft vandaag havo-examen Engels...
en Emir is helemaal klaar voor VMBO Wiskunde.
Het is nu 30 minuten voordat het examen begint...
en ze lopen direct door naar de wachtruimte.
Hier zit hun mentor al op ze te wachten.
Goedemorgen, ben je er klaar voor?
We nemen je ID en woordenboeken mee naar het voorbereidingslokaal...
als je je smartwatch en telefoon inlevert kunnen we gaan.
Emma moet voor Engels nog een tekst voorbereiden.
Dus gaat ze naar het voorbereidingslokaal.
Normaal krijg je hier 20 minuten de tijd.
Maar de school heeft via DUO 10 minuten extra voor haar aangevraagd.
Emir hoeft niets voor te bereiden.
Hij wacht dus lekker rustig in de wachtruimte totdat hij het examenlokaal in kan.
Dan is het zover.
Met de mentor loopt ze mee naar het examenlokaal.
Daar moeten ze nog heel even buiten het lokaal wachten...
tot de examinatoren ook klaar zijn.
Als het tijd is wordt ze door een examinator opgehaald.
Samen gaan ze naar binnen waar de tweede examinator zit.
Omdat Emma het toch wel spannend vindt mag ze van DUO een vertrouwenspersoon meenemen.
Deze kan schuin achter je óf naast je gaan zitten...
zodat ze bijvoorbeeld een vraag voor je kan herhalen.
Voordat de examens echt beginnen laten zij hun ID-Kaart zien...
en leggen de examinatoren uit wat ze gaan doen.
Het examen bestaat uit verschillende onderdelen waar je punten voor krijgt.
Het is dus helemaal niet erg als je bij een onderdeel een fout maakt.
Dat kan je gewoon weer ophalen met een ander onderdeel.
Bij Wiskunde bestaat het examen bijvoorbeeld uit drie onderdelen...
Statistiek...
meetkunde...
en verbanden.
En daar worden allemaal verschillende vragen over gesteld.
Er is een duif en die vliegt 1200 meter in een minuut...
hij moet 138 kilometer vliegen...
kun jij voor mij uitrekenen hoelang die duif daar over doet?
Bij Engels heeft Emma ook 3 onderdelen.
Ze begint met een korte presentatie die ze thuis heeft voorbereid.
Daarna gaan ze even praten over de tekst die ze net heeft voorbereid.
Omdat de examinator nog iets meer wil weten stelt ze hier een korte vraag over.
If you had a gap year, where would you go?
Als laatste gaan ze nog praten over de teksten, gedichten...
en boeken die Emma van tevoren heeft gelezen.
Emma kijkt de examinator het liefst niet aan tijdens het examen.
Maar dit hoeft ook helemaal niet.
Ze kan gewoon rustig nadenken en haar tijd nemen voordat ze antwoord geeft.
En dan zit het examen er alweer op.
Het duurt nu nog wel even voordat je de uitslag krijgt.
Deze krijg je pas na je allerlaatste mondeling.
Als je nog vragen hebt kun je altijd kijken op www.staatsexamensvo.nl...
of gewoon even bij je docent of mentor langslopen.
Heel veel succes met voorbereiden en natuurlijk bij de examens zelf.

Wat doet het CvTE?

Het CvTE begeleidt en instrueert de examinatoren en stelt de kaders vast voor de examenafnames. Bovendien zorgt het CvTE ervoor dat kandidaten deze staatsexamens kunnen doen op diverse locaties verspreid door het land. Ook op Bonaire is er een staatsexamenlocatie, zodat kandidaten uit het Caribisch gebied daar staatsexamen kunnen doen. 

Op vso-scholen komen staatsexamenexaminatoren de staatsexamens afnemen. Dat is ook zo in jeugdinrichtingen en gevangenissen. Wat omstandigheden en vorm van het examen betreft is maatwerk voor de kandidaat het motto. Aan de exameneisen wordt echter niet getornd. Het examen moet wat inhoud en moeilijkheidsgraad betreft op het niveau van de exameneisen blijven. 

Verhalen van examenbetrokkenen

Op de website staatsexamensvo.nl staan verschillende persoonlijke verhalen vanuit het werkveld. Zoals verhalen van docenten en een verhaal van een kandidaat. 

Volg ons of doe mee

Ben je geïnteresseerd in ons werk en wil je ons volgen of ook een bijdrage leveren? Dat kan op verschillende manieren.

Meer informatie

Meer informatie over de staatsexamens vo is te vinden op staatsexamensvo.nl en de website van DUO.