Zorgen dat leerlingen de cijfers krijgen die passen bij hun geleverde prestaties
Kandidaten die in 2022 in het voortgezet onderwijs eindexamen deden hadden, net als in 2021, een andere voorbereiding dan voor de coronapandemie. Vanaf half januari 2022 waren schoolsluitingen gelukkig niet meer aan de orde, maar eindexamenkandidaten in het voortgezet onderwijs hadden ruim twee jaar te kampen gehad met coronamaatregelen. Voor de centrale examens golden daarom nog aanvullende maatregelen: zo konden kandidaten hun centrale examens spreiden over twee tijdvakken, een extra herkansing doen en een vak wegstrepen bij de uitslagbepaling zolang dit geen kernvak betrof.
Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) is verantwoordelijk voor de normering van de centrale examens. Omdat leerlingen vanwege de coronamaatregelen met onder meer schoolsluitingen, digitaal onderwijs en ziekteverzuim te maken hadden met een andere voorbereiding op de centrale examens, zag het CvTE zich vanaf het schooljaar 2020-2021 voor de opdracht geplaatst in korte tijd een andere, tijdelijke, normering te realiseren. Een normering die er niet van uitging dat leerlingen dezelfde vaardigheid zouden hebben als in voorgaande jaren. En die toch de scores van leerlingen zorgvuldig en eerlijk moest waarderen. Jacqueline Wooning, programmamanager Normering bij het CvTE licht toe wat dit betekende.
Aangepaste normering
‘We konden niet meer normeren zoals we voor corona deden. Zonder op alle technische details in te gaan, komt het erop neer dat de gebruikelijke instrumenten om de vaardigheid van leerlingen (over de jaren heen) te vergelijken niet meer bruikbaar waren. Normaal gesproken werken we met een absolute normering: een prestatie die in het ene jaar een 6 waard is, is in een ander jaar ook een 6 waard. Dat kon nu niet. We moesten dus in korte tijd iets anders bedenken, maar we wilden wel zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke normeringssytematiek blijven. Met de normeringsdeskundigen van Cito en het CvTE zijn we aan de slag gegaan om voorstellen uit te werken. Dat resulteerde in een relatieve normering in combinatie met de historische N-term en een docentenoordeel.’ Jacqueline benadrukt dat de aanpassingen in de systematiek niet bedoeld zijn om een soepeler normering toe te passen: ‘Dat is een misvatting. De systematiek die we toepassen is de beste benadering van de absolute normering die we in normale jaren toepassen en doet het beste recht aan de prestatie van de leerlingen.’
Communicatiecampagne
‘Vooral het schooljaar 2020-2021 was daarom hectisch,´ vervolgt Jacqueline. ´Na het uitdenken van de aangepaste systematiek moest deze voor de besluitvorming aan verschillende partijen worden voorgelegd én vervolgens moesten we dit toch vrij technische verhaal communiceren aan mensen die minder ingevoerd zijn in de systematiek van normeren. Dit hebben we onder andere gedaan met een webinar en een filmpje (Examenblad.nl, jaarring 2022, Normering centrale examens 2022). En dat alles onder ‘stoom en kokend water’. Dat is toen gelukt.’
In 2022 hebben we op hoofdlijnen dezelfde systematiek gebruikt als in 2021, alleen hebben we deze op enkele onderdelen verder fijn geslepen. Gelukkig konden we voor de examencampagne van 2022 veel sneller tot besluitvorming komen.. Vóór corona was normering vaak een gevoelig onderwerp, maar ik heb de indruk dat de aangepaste normering, mede door de duidelijke uitleg, geaccepteerd is. We hebben weinig commentaar gekregen.’
Docentenoordeel
‘Als de effecten van corona in de toekomst geen rol meer spelen bij de centrale examens gaan we weer terug naar een systeem van absolute normering. Dat is toch het meest ideaal. De manier waarop gaat wel veranderen, omdat we er juist door corona achter zijn gekomen dat ons systeem op onderdelen niet robuust genoeg was. We zijn nu de aanpassingen aan het uitdenken. Het docentenoordeel dat de afgelopen twee jaar is toegevoegd is bijvoorbeeld een waardevol, aanvullend element dat we misschien willen integreren in de nieuwe systematiek.’
Vaardigheidsonderzoek
‘Op basis van de aangepaste normering van de centrale examens in het voortgezet onderwijs in 2021 en 2022 konden we geen conclusies trekken over de vaardigheid van de leerlingenpopulatie. Maar dat wil je natuurlijk wel weten. Daarom heeft het Cito op verzoek van het ministerie van OCW en in opdracht van het CvTE in 2021 en 2022 na afloop van de centrale examens onderzoek laten doen naar de daadwerkelijke vaardigheid van de kandidaten bij de centrale examens.’
‘In de onderzoeken werd de gemiddelde vaardigheid van zowel 2021 als 2022 vergeleken met de gemiddelde vaardigheid van voor de coronapandemie. De vaardigheid bleek gedaald terwijl voor Engels zelfs een (lichte) stijging in vaardigheid te zien was. Die daling lag wel in de lijn der verwachting na de twee coronajaren..’
Jacqueline onderstreept dat het voor het CvTE eigenlijk niet uitmaakt of de leerlingen al dan niet vaardiger worden: ‘Dat is niet onze taak. Als CvTE hebben we de verantwoordelijkheid voor goede centrale examens en een rechtvaardige normering; onze opdracht was en is te zorgen dat leerlingen de cijfers krijgen die passen bij de prestaties die ze hebben geleverd. In mijn ogen zijn we daar ook in 2022 goed in geslaagd.´
Normering examens 2023
Wil je weten hoe de normering van de examens in 2023 tot stand komt?
In dit filmpje leggen we het uit: Animatie normering 2023