Het jaar 2020 vanuit het College bezien

Blogbericht | 15-03-2021 | Pieter Hendrikse

Ook in tijden van corona willen we gewoon goede examens. Het jaar 2020 vroeg daarvoor van ons méér dan anders wendbaarheid, vindingrijkheid en slagkracht. Om, net als altijd, te komen tot gedegen planning, heldere procedures, solide werkafspraken, kortom: voorspelbaarheid. De beste waarborg op een eerlijke kans voor ieder jaar weer honderdduizenden leerlingen en kandidaten om te laten zien wat zij kennen en kunnen. De examenketen, dat wil zeggen het College voor Toetsen en Examens (CvTE) samen met Stichting Cito en DUO, is in het belang van die doelgroep ingericht op een zo beheersbaar mogelijk verloop van zijn centrale examens. Elke aanpassing moet dan ook de toets van die beheersbaarheid doorstaan. Het moet uitvoerbaar blijven.

Zowel in maart/april als eind 2020 hebben velen in de keten zich het hoofd gebroken over hoe centrale examinering in het voortgezet onderwijs in 2020 en 2021 mogelijk zou zijn. De uitkomst van 2020 is bekend; 2021 is nog gaande. Al is wel duidelijk dat de ultieme grenzen van de uitvoerbaarheid zijn bereikt met de centrale examinering zoals beschreven in de Kamerbrief van 16 december 2020.

Krachttoer

Het was een vreemde gewaarwording voor een uitvoerder van centrale toetsen en examens om 2020 mee te maken. Vanwege corona géén Centrale Eindtoets, géén centrale examens in het voortgezet onderwijs. Drie maanden géén Staatsexamens Nt2 en daarna een meer dan gehalveerde afnamecapaciteit vanwege de anderhalvemeterregel. Aan de andere kant: wel een aanzienlijke verruiming van de afnameperiodes van de digitale centrale mbo-examens Engels en Nederlands om instellingen en studenten tegemoet te komen.

Het wél doorgaan van de Staatsexamens voortgezet onderwijs was niets minder dan een krachttoer. Het wegvallen van de centrale examens legde grote nadruk op de mondelinge en schriftelijke college-examens en de mogelijkheden voor maatwerk voor alles bijeen ruim 9.000 kandidaten. Ook konden kandidaten die voor hun diploma opgingen in 2020 vier keer herkansen. Dat gebeurt doorgaans in augustus, nu liepen de herkansingen door tot kort voor Kerst.

De afname van de Staatsexamens voor de BES-eilanden moest door het wegvallen van het vliegverkeer digitaal plaatsvinden. En intussen moesten we blijven uitleggen dat nóg meer herkansingen voor nóg meer kandidaten simpelweg niet haalbaar waren. Niet uitvoerbaar. Dat we die herkansingen zouden organiseren als we dat konden, maar dat konden we niet. Onuitvoerbaarheid is lastig uit te leggen.

Onvermoeibaar

Het is, terugkijkend, indrukwekkend dat zoveel werk ‘gewoon bleef doorgaan’. Ondanks een door corona vrijwel leeg kantoor aan de Muntstraat ging het werk aan zaken als doorstroomtoetsen in het basisonderwijs en nieuwe Staatsexamens Nt2 als onderdeel van inburgering gewoon door. De bezoekersaantallen voor de digitale informatiebijeenkomsten over de Centrale Eindtoets 2021 waren aanzienlijk.

Project Ieders Examen werd na een positieve evaluatie van zijn bijdrage aan de betrokkenheid van het onderwijsveld een vast onderdeel van de werkzaamheden van het CvTE. De inspectie kwam tot positieve oordelen in het kader van haar jaarlijks en driejaarlijks onderzoek naar de kwaliteit die het CvTE levert in proces en product en de betrokkenheid van het onderwijsveld. Ook de vijfjaarlijkse evaluatie van het CvTE als zelfstandig bestuursorgaan door onderzoeksbureau Oberon gaf goede perspectieven op de volgende vijf jaar.

Er is, bezien vanuit het College, door het bureau en de hele keten onvermoeibaar gewerkt om ook in het abnormale jaar 2020 de centrale examinering zo normaal mogelijk te laten verlopen. Dat is precies onze inzet voor 2021. Aan de beschikbare energie, creativiteit en flexibiliteit zal het niet liggen. Het wordt een spannend jaar. We gaan ervoor.