2020: Een bijzonder examenjaar

Blogbericht | 18-01-2021 | Pieter Hendrikse

En zo hoort dat. Wat we willen is gewoon goede examens. Dat vraagt om gedegen planning, heldere procedures, solide werkafspraken, kortom: voorspelbaarheid. De beste waarborg op een eerlijke kans voor ieder jaar weer honderdduizenden leerlingen en kandidaten om te laten zien wat zij kennen en kunnen. De examenketen, dat wil zeggen het College voor Toetsen en Examens (CvTE) samen met stichting Cito en DUO, is in het belang van die doelgroep ingericht op een zo beheersbaar mogelijk verloop van zijn examens. Elke aanpassing moet de toets van die beheersbaarheid doorstaan. Het moet uitvoerbaar blijven. Zowel in maart/april als eind 2020 hebben velen in de keten zich het hoofd gebroken over hoe centrale examinering mogelijk zou zijn in het voortgezet onderwijs in 2020 en 2021.

Het was intussen een vreemde gewaarwording: in het jaar 2020 waren er vanwege corona géén Centrale Eindtoets, géén centrale examens in het voortgezet onderwijs. Drie maanden géén Staatsexamens Nt2, en daarna een meer dan gehalveerde afnamecapaciteit. Wél een verruiming van de afnameperiodes van de digitale centrale examens Engels en Nederlands in het mbo. 

Het wél doorgaan van de Staatsexamens voortgezet onderwijs was niets minder dan een krachttoer. Het vervallen van de centrale examens legde grote nadruk op de mondelinge en schriftelijke college-examens en de mogelijkheden voor maatwerk voor ruim 9.000 kandidaten. Ook konden kandidaten die voor hun diploma opgingen in 2020 vier keer herkansen. Dat gebeurt doorgaans in augustus, nu liepen de herkansingen door tot kort voor Kerst. De afname van de Staatsexamens voor de BES-eilanden moest door het wegvallen van het vliegverkeer digitaal plaatsvinden.

Het is, terugkijkend, indrukwekkend dat zoveel werk ‘gewoon bleef doorgaan’. Het werk aan zaken als doorstroomtoetsen in het basisonderwijs en nieuwe Staatsexamens Nt2 als onderdeel van inburgering ging gewoon door. De bezoekersaantallen voor de digitale informatiebijeenkomsten over de Centrale Eindtoets 2021 waren aanzienlijk. Het Project Ieders Examen werd een vast onderdeel van de werkzaamheden van het CvTE. De inspectie kwam tot positieve oordelen in het kader van haar onderzoek naar de kwaliteit die het CvTE levert. Ook de vijfjaarlijkse evaluatie van het CvTE als zelfstandig bestuursorgaan door onderzoeksbureau Oberon opende goede perspectieven.

Er is, bezien vanuit het College, met grote wendbaarheid, veerkracht, creativiteit en slagkracht gewerkt door het bureau en de hele keten, om ook in het abnormale jaar 2020 de centrale examinering zo normaal mogelijk te laten verlopen. We hebben de ketel op stoom gehouden. Het laatste station van het corona-tracé is nog niet bereikt, maar de trein staat stevig op de rails en is 2021 volgens schema binnengelopen.