'Ik voel me niet alleen Nederlands, en niet alleen Chinees: ik ben allebei'
Bij het CvTE is het belangrijk dat iedereen zich welkom voelt en zichzelf kan zijn. Daarom werken we aan een diverse en inclusieve werkomgeving. Met een reeks interviews willen we de diversiteit van onze organisatie uitlichten. Medewerkers vertellen over hun ervaringen of belangrijke momenten in het jaar. Angel Ho is coördinator klantcontact bij het CvTE. We spraken met haar over Chinees nieuwjaar en wat dit feest voor haar betekent. “Ik zie veel overeenkomsten tussen Chinees en Westers nieuwjaar, zoals het vieren van een nieuw begin."
“Wist je dat de naam Chinees nieuwjaar eigenlijk niet helemaal klopt? Het heet ook wel het Lentefestival, of Lunar New Year. Het wordt namelijk niet alleen in China gevierd, maar in alle landen die de Chinese kalender hanteren. Deze kalender dateert uit ongeveer 1400 en is afhankelijk van de stand van de maan.
Lunar nieuwjaar vindt altijd plaats op de eerste nieuwe maan van het jaar. Dat is dan ergens tussen 21 januari en 20 februari. Het feest duurt vijftien dagen – tot de volgende volle maan. Tegenwoordig wordt op de meeste plekken niet vijftien dagen achter elkaar feest gevierd. Maar misschien in China wel!
Het Lunar nieuwjaar is het belangrijkste feest in de Chinese kalender. Daarom zijn er in die periode ook de zogenaamde ‘volksverhuizingen’. Dit zijn mensen die naar de stad zijn getrokken, bijvoorbeeld voor werk. Zij komen dan weer terug naar het platteland om familie op te zoeken. Dit gebeurt dan in grote aantallen.”
Symboliek
"Het Lunar nieuwjaar is een feest met veel symboliek. Belangrijke symbolen zijn de kleur rood, vuur, en luide knallen. Dit werd vroeger gedaan om boze geesten en monsters te verdrijven. Daarom steken mensen vandaag de dag nog steeds veel vuurwerk af.
Er is ook veel symboliek rondom een nieuwe start in het jaar. De kortste dag van het jaar is voorbij en om een goede start te maken moet alles nieuw zijn. Iedereen is schoon gewassen en draagt nieuwe kleding. Ook is er een grote schoonmaak om te zorgen dat het huis ook schoon is.
Verdere symboliek is dat je geen noedels mag snijden tijdens het nieuwe jaar. Noedels staan namelijk symbool voor een lang leven. Die moet je dus niet stuk maken!
Ook eet je soms voedsel met een bepaalde naam, omdat die in het Chinees dezelfde klank heeft als het woord voor gezondheid, rijkdom of geluk. Eten wordt vaak gesymboliseerd en geassocieerd met gezondheid, geluk, lang leven en rijkdom.
Er zijn verschillende activiteiten op verschillende dagen. Op de eerste dag van het nieuwe jaar mag je bijvoorbeeld niet schoonmaken, dan ‘veeg’ je het geluk uit huis. Op andere dagen mag je bijvoorbeeld niet vloeken of niet op bezoek gaan bij andere mensen.
Ook lezen mensen vaak samen hun jaarhoroscoop. Elk jaar binnen de Chinese kalender staat in het teken van een bepaald dier in de Chinese astrologie. Er zijn twaalf verschillende dieren. Dit jaar is het jaar van het Konijn."
De viering in Aziatische landen
"Ik vind het leuk als collega’s mij naar het Lunar nieuwjaar vragen of mij een gelukkig nieuw jaar wensen. Dat toont dat ze interesse hebben in mijn cultuur. Maar het is geen verplichting. Ik vind het vooral leuk meegenomen. Misschien is het ook minder bekend omdat we hier in het Westen wat verder afstaan van de uitgebreide viering in Aziatische landen.
Ik vraag dan ook geen vrij voor het Lunar nieuwjaar. Werken is in de Chinese cultuur heel belangrijk, dus je neemt niet snel een dag vrij. In Aziatische culturen heb je tijdens de viering van het nieuwe jaar de eerste drie tot vijf dagen van het feest vrij. Dan kan je intensief gaan bakken of leuke activiteiten gaan doen. Hier in het Westen zijn die activiteiten er niet. Dus dan vieren mensen het nieuwjaar eerder in het weekend, de avonduren of op hun vrije dag.
Mensen die niet in Aziatische landen wonen ervaren de nieuwjaarsviering minder sterk. In Azië is er tijdens het Lunar nieuwjaar overal feest, winkels sluiten en er zijn speciale activiteiten. Buiten Azië ga je vooral op bezoek bij familie en eet je samen.
Ik ben een geboren Amsterdammer. Ik voel me niet alleen Nederlands, en niet alleen Chinees. Ik ben allebei. Daarom vind ik het Westerse nieuwjaar ook heel belangrijk. Ik zie veel overeenkomsten tussen de twee vieringen. Zoals het zien van het jaar als een nieuw begin en het maken van goede voornemens."
Samen met familie
"Chinees nieuwjaar is belangrijk voor mij, omdat ik dan mijn familie zie en met hen samen ben. Je maakt samen een nieuwe start en gaat met goede moed het nieuwe jaar in. De rode draad is samen eten, dat is een erg belangrijke activiteit. Ik vier zelf dan ook graag het nieuwe jaar door samen met mijn familie te eten.
Naast het diner met rijk, hartig voedsel, zijn er ook cakejes en snoepjes met speciale betekenissen. Ook deze symboliseren gelukwensen. Als je bij elkaar op bezoek gaat krijgt de gast altijd lekkere hapjes. Je zorgt ervoor dat je gast zelfgemaakte cakejes krijgt en daarnaast staat er op tafel allerlei snoepgoed in rood versierde doosjes.
We delen ook rode enveloppen met geld aan elkaar uit. Deze geven we aan de kinderen. Maar soms ook aan de jongere generatie, bijvoorbeeld jonge mensen die niet getrouwd zijn. Het geven van de rode enveloppen is een vorm van iemand geluk wensen. Er staan namelijk vaak ook gelukwensen op de enveloppen gedrukt."
Openstaan voor andere culturen
"Azië beslaat zo’n groot deel van de wereld. Daarom vind ik het belangrijk dat mensen een beetje van de cultuur af weten. Ik vraag niet dat mensen het feest met me mee vieren. Openstaan voor andere culturen is al genoeg wat mij betreft. Dat je bijvoorbeeld anderen respecteert en geen nare grappen maakt.
Het gebeurt in veel delen van China niet meer, maar soms zijn er nog opmerkingen over dat Chinese mensen honden of slangen zouden eten. Het is een heel oud stereotype, dat Chinese mensen alles eten wat los en vast zit. Dat vind ik rare opmerkingen. Het is fijn als mensen op zijn minst begrip hebben voor een cultuur die op zoveel plekken zo belangrijk is.
Met toegenomen internationalisering kom je zoveel verschillende culturen tegen. Rare opmerkingen komen vaak voort uit een gebrek aan kennis. Daarom is begrip en respect iets wat ik heel belangrijk vind. Wij respecteren Westerse feesten namelijk ook. En het hoeft je niet te interesseren, maar als je het leuk vindt om mee te doen aan onze viering ben je van harte welkom! Gastvrijheid is namelijk heel erg belangrijk in de Chinese cultuur.
Als mensen vragen voor me hebben zijn ze welkom om langs te komen. Voor mij laat dat zien dat ze geïnteresseerd zijn in andere culturen. Daarmee creëer je meer begrip voor elkaar. Als je denkt: ‘hee, hoe zit het daarmee?’ - kom gewoon langs. Tenzij ik het te druk heb, haha! Maar meestal kan je me gewoon vragen stellen.
Wat ik fijn vind bij het CvTE is dat iedereen goed met elkaar omgaat. Ik word niet anders benaderd dan anderen. Omdat de organisatie best wel wit is, vind ik het fijn als iedereen begrip krijgt voor de belevingswereld van anderen. Bijvoorbeeld door een interview zoals dit te lezen. Dan krijg je een kijkje in een andere cultuur. En als je er verder niets mee doet is dat prima! Maar dan weet je in ieder geval weer iets meer van de wereld."